“Of je even een foto van de huisarts wil meebeoordelen”.

 

De afwijking op de foto is niet mis te verstaan. Een enorme witte tumormassa strekt zich uit over vrijwel de gehele breedte van de rechterbovenkwab. Door de massa is de luchthoudendheid van de long fors afgenomen, waardoor de luchtpijp en het hart naar de zieke kant getrokken wordt.

 

“Dat ziet er erg vervelend uit”, reageer ik naar de huisarts, die een dergelijke uitspraak wel verwacht had. “Stuur haar maar naar mijn poli van vanmiddag.”

 

Als ze voor me zit, zie ik een vrouw die veel ouder oogt dan de 67 jaar die in de status staat. Natuurlijk is ze zenuwachtig. Uiteraard was ze gealarmeerd door de snelle verwijzing.

 

Ik leg haar uit wat ik zie op de foto. Een grote massa in de rechter long. Als ze vraagt of het longkanker is, bevestig ik haar bange vermoeden. “Zo ziet het er wel uit.” Ik leg haar uit dat de diagnose pas bevestigt wordt, als we weefsel onder de microscoop bekijken. Daar kunnen we het kwaadaardige karakter van ontspoorde longcellen mee bevestigen. “Hoe krijgen jullie dat weefsel?”

 

Een bronchoscopie is echt een ronduit vervelend onderzoek. In veel, zo niet bijna alle ziekenhuizen gebeurt dit onder lokale verdoving. Patiënten zijn wakker tijdens de ingreep. Ze maken bewust mee dat een slang de keel en stembanden passeert en vervolgens de long binnenglijdt. Al sinds het begin van mijn opleiding vraag ik mij af wat nu precies de gedachte is om mensen niet in slaap te brengen. “Zo doen we het al altijd”, was de wat bitse reactie van mijn opleider. Toen ik de wetenschappelijke literatuur in dook, zag ik dat in veel van de ons omringende landen dit onderzoek gewoon onder ‘een roesje’ (met dormicum) of nog beter: ‘in slaap’  (met propofol) plaatsvond. De literatuur is er helder over: het veiligheidsrisico van dergelijke medicatie is verwaarloosbaar. 

 

Het is een gek sprookje dat we in ere houden. "Zo doen we het altijd" is een absolute dooddoener om niet verder te kijken. 

 

Als ik haar vertel dat we een bronchoscopie gaan doen, reageert ze als door een wesp gestoken. Ze kan zich nog levendig herinneren hoe haar vader dit onderzoek onderging. Hoe vervelend hij het gevonden had en hoe vaak hij gezegd heeft dat hij dit onderzoek nooit, maar dan ook nooit weer opnieuw wil ervaren.

 

Sinds 9 maanden hebben wij in ons ziekenhuis besloten om letterlijk alle bronchoscopieen volledig onder propofol uit te voeren. Daarmee staan we vooralsnog behoorlijk alleen. Ik heb een belrondje gedaan met ongeveer 15 ziekenhuizen en vrijwel niemand doet het op deze manier bij alle indicaties. Bij een EUS en EBUS wel, maar ja, 'dat is ook wel heel vervelend'. Ik begrijp eigenlijk helemaal niet waarom het niet bij al het slangengeweld gebeurt.  Inmiddels hebben we alle 77 scopieen van de laatste maanden uitgevoerd met dit middel en met een uitstekend resultaat: er is geen enkele complicatie opgetreden. Het goede nieuws is dat geen van deze patiënten vertelt iets gemerkt te hebben van het onderzoek. Dat is een enorme vooruitgang, want ik heb in het verleden legio getraumatiseerde patiënten ontmoet. 

Longkanker Nederland heeft me inmiddels benaderd voor verder onderzoek, aangezien ze vinden dat elk ziekenhuis dit op deze manier moet doen. En dat is helemaal terecht. Ik ga ze met alle plezier ondersteunen. En als er gekke onderzoekers zijn die met ons idee er vandoor willen, dan is dat prima. Graag zelfs. Het is heel erg hard nodig dat er iets verandert.

 

Als ik haar een week later het vervelende nieuws vertel dat er inderdaad sprake is van longkanker, is ze begrijpelijk heel verdrietig. Maar aan het einde van het gesprek is er een klein lichtpuntje. Als ik haar vraag of ze last gehad heeft van het onderzoek, glimlacht ze: “Nee. Helemaal niets”. Daar word ik heel erg blij van.

 

Het is misschien een klein stapje. Het kost meer energie. En wellicht ook geld. Maar 'what the hack'. Het resultaat mag er zijn. Met een beetje goede wil, met de nodige veiligheidsprocedures en goede voorbereiding, denk ik dat hier een enorme stap gemaakt kan worden om de diagnostiek naar longkanker een behoorlijke stap minder vervelend te maken. En dat is toch wat we allemaal willen. Ik teken ervoor.